دامنه چیست و چگونه ثبت می شود

اگه قصد طراحی سایت دارید حتما با کلمه دامنه یا دامین برخورد داشتید. در این مطلب نیز قصد ما این است که به شما بگوییم دامنه چیست و چگونه آن را ثبت یا تمدید کنید.

در نگاه اول واژه دامنه و سپس ثبت و تمدید آن شاید پیچیده یا سوال برانگیز به نظر برسد. اما واقعا اینطور نیست و بدون اینکه تا این لحظه این نام را شنیده باشید مدام با آن سروکار داشتید. شما روزانه اسامی مختلفی را در مرورگر خود وارد میکنید و به سایت های مختلف و مورد علاقه خود مراجعه میکنید. غیر از این است؟

احتمالا درست حدس زدید که دامنه همان ادرس هایی است که در مرورگر خود وارد میکنید. مانند digikala.com یا varzesh3.com و ….

تعریف دامنه به شکل ساده

اگر بخواهیم به طور ساده دامنه و کاربرد آن را شرح دهیم لازم است یک مثال ساده را مرور کنیم. برای اینکه دوستانتان، شرکت پست یا هر کسی بتواند منزل یا فروشگاه شما را پیدا کنند، باید یک ادرس یا کدپستی منحصربفرد در اختیارش قرار گیرد تا از طریق ان به منزل شما مراجعه نماید. دقیقا وب‌سایت یا فروشگاه اینترنتی شما هم باید یک آدرس داشته باشد. یک ادرس منحصربفرد در اینترنت که با وارد کردن آن به وب سایت شما مراجعه نماید.

بنابراین منظور از دامنه یا دامین (domain)، همان آدرس اینترنتی وب سایت شما است. از طریق این اسم هر کسی در دنیا می تواند به وب سایت شما مراجعه و از آن دیدن نماید.

احتمالا تا اینجا متوجه شدید که دامنه چیست و روزانه چقدر با دامنه ها کار کردید.

حال که با مفهوم دامنه کاملا اشنا شدید کمی تخصصی تر به موضوع نگام میکنیم و اجزای یک دامنه را با هم بررسی میکنیم.

اجزای دامنه

یک دامنه اینترنتی می تواند شامل دوبخش یا بیشتر باشد. یک بخش نام دامنه است و بخش دیگری پسوند آن که پسوندها خود می توانند یک بخشی یا چندبخشی باشند.

نام دامنه: اسمی که شما برای سایت خودتان انتخاب می‌کنید و برای آن محدودیتی ندارید. تنها مساله ای که می توان برای اسم دامنه عنوان کرد این است که برخی کارکترها برای استفاده در نام مجاز نیست و همچنین اسامی نمیتواند شامل فاصله باشد

پسوند: در اینترنت پسوندهای متنوعی برای دامنه وجود دارند. پسوند یا TLD آخرین بخش از نام دامنه های اینترنت است. قسمتی که بعد از آخرین نقطه قرار می‌گیرد. پسوندهای دامنه‌ها دسته‌بندی متفاوتی دارند که اصلی‌ترین آن‌ها به این شرح است.

gTLDs به معنی دامنه های سطح بالای عمومی Generic Top Level Domains
مانند org، net، com و…

ccTLDs به معنی دامنه های سطح بالای کشوری Country code Top Level Domains
مانند us، fr، ir و…

هر کدام از این پسوندها، معنایی دارند یا متعلق به کشور یا منطقه خاصی هستند. مثلا، پسوند ir به معنی آن است که سایت شما ایرانی است. پسوند com مخفف commercial یا commerce است و به معنای سایت تجاری است. سایر پسوندها نیز هر کدام معنایی دارند یا متعلق به کشوری هستند. مثلا دامنه با پسوند .fr متعلق به کشور فرانسه است.

رایجترین و پرمخاطب ترین دامنه های اینترنتی در کشور ایران پسوند .ir یا .com یا هر دو را دارند و برای این منظور ما برای جلوگیری از طولانی شدن متن از معرفی و معناشناسی سایر پسوندها در این بخش گذر میکنیم و سعی میکنیم در این خصوص یک مطلب مجزا را برای آن در نظر بگیریم.

زیر دامنه چیست؟

زیر دامنه یا ساب دامین (subdomain) به زیرمجموعه ای از یک دامنه اصلی گفته می شود. شما با داشتن یک دامنه می توانید به تعداد دلخواه زیرمجموعه از دامنه اصلی ایجاد کنید. زیر دامنه با نقطه از دامنه اصلی شما جدا میگردد. شاید با مثال زیر مفهوم ملموس تر گردد و به طور کامل متوجه شوید که زیر دامنه چیست.

اگر شما یک دامنه به نام yourdomain.com داشته باشید می توانید زیر دامنه هایی مانند sub.yourdomain.com یا my.yourdomain.com یا هر اسم دیگری که با نقطه قبل از دامنه اصلی شما جدا شده باشد داشته باشید. این امکان پس از ثبت دامنه و در کنترل پنل های هاست در اختیار شما قرار میگیرد.

ثبت دامنه ها کجا و چگونه انجام می شود؟

ثبت تمامی دامنه‌ها تحت نظارت ICANN (تنها مرجع یا سازمان برای واگذاری نام‌ها) و از طریق رجیسترارهایی که مورد تایید این سازمان هستند، صورت می‌پذیرد. رجیسترارها البته می توانند نمایندگان معتبر و فعالی داشته باشند که این نمایندگان که رجیسترنت نامیده می‌شوند، همان شرکت‌های سرویس‌دهنده خدمات دامنه و هاست هستند.

شاید این سوال برای شما به وجود آمده باشد که برای ثبت دامنه باید به ICANN مراجعه نمایید یا کار عجیبی و غریبی را باید انجام دهید؟ مشخصا پاسخ به این سوال خیر است. رجیسترار ثبت دامنه .ir در کشور ایران پژوهشگاه دانش های بنیادی (nic.ir) است و  صدها نماینده در کشور دارد. همچنین ثبت دامنه های بین المللی مانند .com و .net و … از طریق نمایندگان رجیسترارهای مورد تایید ICCAN یا همان فروشندگان هاست و دامنه قابل ثبت است. چند هولدینگ معتبر در ایران نمایندگان رجیسترنت های معتبر هستند که هنوز ایران را تحریم نکرده اند!

امکان ثبت هر نامی برای دامنه وجود دارد؟

دامنه ها منحصربفرد هستند و از این رو با ثبت هر نام شما صاحب آن محسوب می‌شوید و هیچ شخص دیگری نمی‌تواند این نام را ثبت نماید. به طور مثال wix.com قبلا ثبت شده و دیگر امکان ثبت آن وجود ندارد مگر از پسوند دیگری استفاده نمایید که آزاد باشد یا صاحب دامنه آن اسم را برای فروش و انتقال به شما عرضه نماید. همچنین برخی اسامی توسط ICAAN یا رجیسترارها در لیست سیاه قرار دارند و امکان ثبت این اسامی وجود ندارد یا تابع شرایط خاص است.

چرخه حیات دامنه و الزام به تمدید دامنه

دامنه ها یک چرخه حیات را طی میکنند و نیاز است برای ادامه حیات خود تمدید شوند. تمدید های دامنه به صورت سالانه یا پنج ساله یا در برخی موارد بیشتر از پنج سال امکان پذیر است. تا زمانی که دامنه را تمدید نمایید آن نام متعلق به شماست و در صورت عدم تمدید پس از گذشت مدتی این نام مجددا برای ثبت آزاد خواهد شد. در تصویر زیر چرخه حیات دامنه ir و .com را ملاحظه میکنید.